KONSORCJUM

Zgodnie z art. 58 ustawy Pzp wykonawcy mogą wspólnie ubiegać się o udzielenie zamówienia. Przepisy dotyczące wykonawcy stosuje się odpowiednio do wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia. Istotne, jak czytamy w Komentarzu UZP do ustawy Pzp z 2021 roku jest, iż: „Każdy z członków konsorcjum lub każdy wspólnik spółki cywilnej jest wykonawcą. Umowa konsorcjum jest jedynie stosunkiem zobowiązaniowym. Również w sytuacji, gdy mamy do czynienia z umową spółki cywilnej, nie powstaje nowy podmiot, a jedynie węzeł obligacyjny.

Tak więc uczestnikiem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub stroną w postępowaniu sądowym nie jest konsorcjum ani lider konsorcjum czy też spółka cywilna zawiązana na tę okoliczność, lecz podmioty tworzące konsorcjum”.

Wykonawcy wspólnie ubiegający się o zamówienia w ramach konsorcjum ustanawiają pełnomocnika do:

• reprezentowania ich w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo
• reprezentowania w postępowaniu i zawarcia umowy w sprawie zamówienia
  publicznego.

Zawsze zatem obowiązkowe jest pełnomocnictwo do reprezentacji w postępowaniu. Służy ono głównie usprawnieniu komunikacji między zamawiającym a konsorcjum. Korespondencja skutecznie doręczona względem przedsiębiorcy - pełnomocnika konsorcjum jest uznawana za doręczoną wobec wszystkich uczestników konsorcjum. Jeśli konsorcjum nie przedstawi pełnomocnictwa, zamawiający ma obowiązek wezwać do jego uzupełnienia zgodnie z art. 128 ustawy Pzp. Urząd Zamówień Publicznych stoi na stanowisku, że oferta konsorcjum, które nie złożyło pełnomocnictwa, podlega odrzuceniu.

Samo udzielenie pełnomocnictwa – w opiniach doktryny – nie musi nastąpić w osobnym dokumencie. Uznaje się, że przykładowo może wynikać z umowy spółki, którą spółka dołącza do oferty.

Konsorcjum w swojej konstrukcji najbardziej przypomina umowę spółki cywilnej. Stanowi porozumienie czy inaczej przedsięwzięcie organizacyjne, które zostaje zawarte w celu osiągnięcia określonego celu gospodarczego – w tym przypadku po to by uzyskać i realizować zamówienie publiczne.

Zamawiający nie może wymagać od konsorcjum, aby działało w określonej formie prawnej. Ma natomiast możliwość zażądania od wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie umowy regulującej ich współpracę dopiero po wyborze wspólnej oferty a przed podpisaniem umowy o zamówienie publiczne. Brak jednak w przepisach norm, które wskazują, co miałaby zawierać umowa konsorcjalna.

Co do zasady zamawiający ma obowiązek równo traktować samodzielnych wykonawców i tych wchodzących w skład konsorcjum. Zgodnie natomiast z art. 58 ust. 4 ustawy Pzp w odniesieniu do wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia zamawiający może określić wymagania związane z realizacją
zamówienia w inny sposób niż w odniesieniu do pojedynczych wykonawców, jeżeli
jest to uzasadnione charakterem zamówienia i proporcjonalne do jego przedmiotu.

W odniesieniu do warunków udziału w postępowaniu regułą jest, że wykonawców łącznie występujących w postępowaniu należy traktować, jakby byli jednym wykonawcą i w rezultacie sumować ich potencjały. Tylko wówczas, gdy konieczna jest indywidualna ocena poszczególnych współwykonawców, można odstąpić od tej reguły. Ma to miejsce np. w przypadkach, o których mowa w art. 117 ust. 1–3 ustawy Pzp, gdy zamawiający lub sama ustawa określa szczególny sposób spełniania przez współwykonawców warunków udziału w postępowaniu.

Jednocześnie zgodnie z art. 117 ust. 2 warunek dotyczący uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej, o którym mowa w art. 112 ust. 2 pkt 2, jest spełniony, jeżeli co najmniej jeden z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia posiada uprawnienia do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej i zrealizuje roboty budowlane, dostawy lub usługi, do których realizacji te uprawnienia są wymagane.

Stosownie do ust. 3 tego przepisu w odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia mogą polegać na zdolnościach tych z wykonawców, którzy wykonają roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te zdolności są wymagane.

Zgodnie zaś z ust. 4 w przypadku, o którym mowa w ust. 2 i 3, wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia dołączają odpowiednio do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo do oferty oświadczenie, z którego wynika, które roboty budowlane, dostawy lub usługi wykonają poszczególni wykonawcy.

W Komentarzu UZP do ustawy Pzp czytamy:

„Powyższe oznacza, że oświadczenie jest obligatoryjne, jeżeli wykonawcy wspólnie ubiegają się o udzielenie zamówienia, a zamawiający określił co najmniej jeden z warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 117 ust. 2 lub 3 Pzp. Przykładowo, określenie przez zamawiającego warunku doświadczenia w robotach budowlanych (patrz art. 117 ust. 3 Pzp) oznacza obowiązek złożenia oświadczenia z art. 117 ust. 4 Pzp przez wykonawców wspólnie ubiegających sie o udzielenie zamówienia. Z kolei określenie warunku doświadczenia w dostawach nie powoduje takiego obowiązku (art. 117 ust. 3 Pzp odnosi się wyłącznie do usług i robót budowlanych). Tym bardziej brak jest obowiązku składania oświadczenia, jeśli zamawiający nie określił żadnych warunków udziału w postępowaniu”.

Zgodnie z art. 445 wykonawcy, o których mowa w art. 58 ust. 1 ustawy Pzp (czyli wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia), ponoszą solidarną odpowiedzialność za wykonanie umowy i wniesienie zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Regulacja ta uprawnia zamawiającego do domagania się wykonania części lub całości zamówienia, a także wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy od wszystkich wykonawców, kilku z nich lub każdego z osobna. Przepis ma charakter bezwzględnie obowiązujący. To oznacza, że odmienne od niego uregulowania w umowie są nieskuteczne.

Przepisu tego nie stosuje się do zamówienia udzielonego w trybie partnerstwa innowacyjnego wykonawcom wspólnie ubiegającym się o udzielenie zamówienia. W takim przypadku wykonawcy, o których mowa w art. 58 ust. 1, ponoszą odpowiedzialność za wykonanie umowy i wniesienie zabezpieczenia należytego wykonania umowy w części, którą wykonują zgodnie z umową zawartą między tymi wykonawcami.

Zgodnie z art. 60 ustawy Pzp zamawiający może zastrzec obowiązek osobistego wykonania przez poszczególnych wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia kluczowych zadań dotyczących:

1)       zamówień na roboty budowlane lub usługi;

2)       prac związanych z rozmieszczeniem i instalacją, w ramach zamówienia na dostawy.

Obowiązek osobistej realizacji części zamówienia może być powiązany z potrzebą szczególnych kwalifikacji, umiejętności, środków zarządzania jakością itp. wówczas nie można powoływać się na uprawnienia, wykształcenie, kwalifikacje zawodowe lub doświadczenie tych konsorcjantów, którzy nie wykonają kluczowych zadań, do realizacji których te zdolności są wymagane.

Zobacz także: WYKONAWCA