W tym dziale znajdziesz porady prawne udzielone przez ekspertów w konkretnych sytuacjach, z jakimi spotkali się inni uczestnicy postępowań o zamówienia publiczne. Wszystkie odpowiedzi zostały udzielone przez doświadczonych prawników i specjalistów ds. Prawa zamówień publicznych.

Justyna Andała-Sępkowska

Klauzula waloryzacyjna w umowie na dowóz dzieci do szkół

Pytanie: Proszę o weryfikację klauzuli waloryzacyjnej do umowy dla zamówienia w trybie Pzp poniżej progów unijnych na dowóz dzieci. Jesteśmy w trakcie opracowywania dokumentacji do zamówienia i prosimy o analizę zapisów dotyczących waloryzacji. Kiedy może nastąpić pierwsza waloryzacja? Umowę podpisano na rok (z czego 10 miesięcy dowóz, 2 miesiące wakacji bez dowozu). Klauzula brzmi: „1. Strony umowy przewidują możliwość waloryzacji wynagrodzenia prowadzącej do dokonywania zmian jego wysokości w przypadku zmiany ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia, zgodnie z art. 439 ust. 1 Pzp. Waloryzacja ta będzie dokonywana z zachowaniem poniższych zasad: jeżeli w czasie trwania umowy hurtowe ceny netto paliwa (oleju napędowego Ekodiesel), publikowane przez PKN Orlen S.A. na https://www.orlen.pl/dla-biznesu/hurtowe-ceny-paliw zmienią się o co najmniej 5% względem hurtowej ceny paliwa netto przyjętej w dniu składania oferty, każda ze Stron ma prawo wystąpić do drugiej Strony z wnioskiem o zmianę wynagrodzenia za zakupywane bilety; Strona żądająca zmiany wynagrodzenia na tej podstawie przedłoży dowody na wpływ zmiany ceny paliwa na ceny biletów; waloryzacja wynagrodzenia następuje po raz pierwszy po upływie pierwszych 6 miesięcy realizacji przedmiotu umowy, a początkowym terminem ustalenia zmiany wynagrodzenia jest pierwszy dzień kolejnego miesiąca w danym roku kalendarzowym, w którym waloryzacja przysługuje i następuje po raz pierwszy; waloryzacji będzie podlegać część wynagrodzenia należnego Wykonawcy pozostała do wypłaty, tj. część wynagrodzenia należna za realizację przedmiotu umowy w okresie, w którym waloryzacja następuje; waloryzacji podlegać będą jednostkowe ceny biletów określone w § 7, w wyniku zastosowania postanowień związanych z waloryzacją wynagrodzenia; maksymalna zmiana wysokości wynagrodzenia całkowitego, jaką dopuszcza zamawiający, nie może przekroczyć wysokości 15% wynagrodzenia całkowitego określonego w § 7 ust. 1 umowy; w przypadku złożenia wniosku o zmianę wysokości wynagrodzenia z powodów, o których mowa w ust. 1, druga Strona jest zobowiązana w terminie 7 dni roboczych od dnia otrzymania wniosku do ustosunkowania się do niego, w szczególności poprzez: a)     zaakceptowanie wniosku o zmianę, b)     wezwanie Strony wnioskującej o zmianę do uzupełnienia wniosku lub przedstawienia dodatkowych wyjaśnień wraz ze stosownym uzasadnieniem takiego wezwania, c)     zaproponowanie podjęcia negocjacji treści umowy w zakresie wnioskowanej zmiany, odrzucenie wniosku o zmianę z podaniem uzasadnienia. Dokonanie zmian wysokości wynagrodzenia wymaga podpisania aneksu do umowy. Zawarcie aneksu nastąpi nie później niż w terminie 10 dni roboczych od dnia zatwierdzenia wniosku o dokonanie zmiany wysokości wynagrodzenia należnego Wykonawcy. Nowe wynagrodzenie będzie obwiązywało od pierwszego dnia miesiąca następującego po dacie zawarcia aneksu”.

Katarzyna Bełdowska

Przekroczenie terminu realizacji inwestycji z uwagi na opóźnienia w pozyskaniu pozwoleń – jak podpisać aneks do umowy?

Pytanie: Zamawiający zawarł umowę na zaprojektowanie budynku. Postępowanie przeprowadzono w trybie podstawowym. W umowie wyznaczono etapy realizacji zadania: I etap, który miał być – zgodnie z umową – zakończony w terminie 6 miesięcy od podpisania umowy. Miał on polegać na dostarczeniu dokumentów niezbędnych do wydania pozwolenia na budowę; II etap, który miał być zakończony w terminie 9 miesięcy od podpisania umowy na dostarczenie dokumentów potrzebnych do organizacji postępowania na roboty budowlane (STWOiRB, projektu wykonawczego, kosztorysu inwestorskiego, przedmiaru robót, zbiorczego zestawienia kosztów itp). W umowie wprowadzono też zapis, że terminy mogą ulec zmianie z uwagi na przyczyny niezależne od stron np. przekroczenie czasu wydawania niezbędnych uzgodnień przez organy administracji lub inne instytucje czy podmioty zewnętrzne. Po zakończeniu etapu I wykonawca wystąpił do operatora energetycznego o wydanie warunków przyłączenia, które są potrzebne do zakończenia etapu II. Na moment upływu terminu realizacji etapu nr 2 warunki nie zostały wydane i mimo monitów operator nadal ich nie wydaje. Opóźnienie z tej przyczyny w zakresie etapu nr 2 trwa już 6 miesięcy i nadal nie ma informacji, kiedy operator wyda warunki przyłączenia. Wykonawca wystąpił o aneksowanie umowy o zamówienie publiczne w zakresie przesunięcia terminu etapu nr 2, powołując się na zapis, że nie pozyskano niezbędnych uzgodnień od podmiotu zewnętrznego. Problem polega na tym, że nie wiadomo, o ile przesunąć termin. Czy można aneksować umowę w ten sposób, że zmianie ulegnie zapis umowny dotyczący terminu wykonania etapu nr 2 i otrzyma on brzmienie, że etap nr 2 zostanie przez wykonawcę ukończony w terminie 7 dni od dnia wydania ostatecznych warunków przyłączenia przez operatora (a zatem termin powiązany będzie ze zdarzeniem wydania warunków przez operatora)? Pierwotna treść tego postanowienia mówi, że etap zostanie zakończony w terminie 9 miesięcy od podpisania umowy. A może lepiej podpisać aneks przedłużający ten etap o aktualny stan opóźnienia plus np. 1 miesiąc i zastrzec, że termin może ulec ponownie przesunięciu, jeśli do jego upływu warunki nadal nie zostaną wydane?

Krzysztof Hodt

Czy wolno prowadzić nowe postępowanie na przedmiot zamówienia realizowany zgodnie z nadal obowiązującą umową?

Pytanie: Zamawiający zgodnie ze starą ustawą Pzp zawarł umowę na świadczenie usług telekomunikacyjnych SIP TRUNK na 200 łączy na okres od 1.05.2019 r. do 30.04.2023 r. Aneksem, z końcem ubiegłego roku, zwiększono ilość SIP Trunków do 600 szt. bezkosztowo, wydłużając w zamian okres obowiązywania umowy do 30.04.2024 r. Postanowienia umowy przewidują możliwość jej wypowiedzenia jedynie w przypadku zmian organizacyjnych polegających na likwidacji czy przenoszeniu siedziby delegatur. Do tej pory za usługi uiszczono wykonawcy ok. 19.000 zł netto. W połowie tego roku na skutek nowych przedsięwzięć i zamierzeń, zaistniała potrzeba znacznego zwiększenia liczby SIP Trunków co najmniej do 2000, co wymagałoby zaprojektowania specjalnych urządzeń dla zamawiającego. Dotychczasowy wykonawca koszt takiej umowy po zmianach szacuje na 50.000 zł za urządzenie + ok. 20–30.000 zł miesięcznie netto za usługę przy kolejnym wydłużeniu okresu obowiązywania umowy na 3 lata od zawarcia aneksu. Przy tak drastycznym zwiększeniu kosztów po stronie zamawiającego nie jest możliwe aneksowanie dotychczasowej umowy. Zakładając, że wykonawca nie będzie chciał rozwiązać umowy za porozumieniem stron przed 30.04.2024 r., aby umożliwić zamawiającemu przeprowadzenie nowego postępowania w reżimie ustawy Pzp, czy dopuszczalne będzie przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia na np. 1400 SIP Trunków od maja/czerwca 2023 roku przy równoległym obowiązywaniu (pozostawieniu) dotychczasowej umowy do 30.04.2024? Czy taki „podział” tego samego typu usług będzie zgodny z ustawą Pzp oraz ustawą o dyscyplinie finansów publicznych? Nawet na dzień zawierania aneksu do pierwotnej umowy, zamawiający nie przypuszczał, że w niedługim okresie zajdzie konieczność aż tak drastycznej zmiany jej zakresu. Wówczas nie podpisałby aneksu i mógłby bez problemu rozpisać nowe postępowanie na całość SIP Trunków od 1.05.2023 r.

Iwona Bujak

Podwyżka wynagrodzenia oraz wprowadzenie klauzul waloryzacyjnych – jak przeprocedować zmiany umowy?

Pytanie: W dniu 18 listopada 2021 r. z wykonawcą w ramach procedury wewnętrznej (wyłączonej od stosowania ustawy Pzp z uwagi na wartość poniżej 130.000 zł) zawarto umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych (transmisja danych między budynkami) na okres od 1.12.2021 r. do 30.11.2023 r. ze stałym wynagrodzeniem ryczałtowym za cały ten czas określonym kwotowo, płatnym w miesięcznych ratach. W postanowieniach umowy przewidziano możliwość zmiany wynagrodzenia jedynie w przypadku zmian stawek VAT. Aktualnie wykonawca zwrócił się o waloryzację wynagrodzenia i jego podniesienie z mocą wsteczną, począwszy od 1.03.2022 r. o 11,8%. Powołał się na zasadę swobody umów z art. 3531 Kodeksu cywilnego, a samą podwyżkę argumentuje znacznym wzrostem inflacji, ogólnymi wzrostami cen towarów i usług i wzrostem kosztów pracowniczych. Jednak nie przedstawia żadnych wyliczeń w tym przedmiocie oraz wskazuje, że w okresie dokonywania wyceny usługi i składania oferty w czwartym kwartale 2021 roku, nie był w stanie przewidzieć tak drastycznych podwyżek kosztów działalności. Czy zamawiający bez narażenia się na zarzut naruszenia dyscypliny finansów publicznych może – mając na uwadze powyższe – aneksować umowę, godząc się na zmianę umówionego wynagrodzenia ryczałtowego o wskazany współczynnik 11,8% z mocą wsteczną (od marca 2022 r., czy też z inną datą, jeśli tak to jaką?). Poprosiłbym wykonawcę o uzupełnienie wniosku o podwyższenie wynagrodzenia o symulacje wyliczenia wzrostu kosztów, co pozwoliłoby uzasadnić żądanie podwyżki w takiej a nie innej wysokości. Być może sam fakt, że jest ona znacznie niższa od wyliczanej przez GUS inflacji, uzasadnia już podział rosnących kosztów między obie strony umowy.

Zamów dostęp do pełnej wersji portalu!

Zyskaj pewność i bezpieczeństwo prowadząc postępowanie o zamówienie publiczne. Dołącz do specjalistów korzystających z PortaluZP!