wykluczenie wykonawcy

Zmiana art. 5k rozporządzenia sankcyjnego wobec Rosji – jak realizować wymogi formalne w przetargach?

Pytanie:

Mam pytanie dotyczące stosowania art. 5k rozporządzenia Rady (UE) nr 833/2014 z 31 lipca 2014 r. dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie (Dz.Urz. UE nr L 229 z 31 lipca 2014, str. 1, ze zm.) w określonym aktualnym brzmieniu.

Treść art. 5k ulegała i zapewne będzie ulegać kolejnym licznym zmianom w stosunku do jego brzmienia z rozporządzenia (UE) 2022/576 w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 833/2014 dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie (Dz.Urz. UE nr L 111 z 8 kwietnia 2022 r., str. 1), do której odwołuje się opinia zamieszczona na stronie internetowej UZP.

Jaką treścią art. 5k należy się posługiwać:

1)       na dzień przesłania ogłoszenia o zamówieniu do publikacji,

2)       na dzień składania ofert,

3)       w takcie oceny ofert (procedura odwrócona),

4)       przed oraz po zwarciu umowy?

Rozporządzenia zmieniające często wchodzą w życie następnego dnia po ich publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, a ich ujęcie w wersjach skonsolidowanych sporządzonych w języku polskim jest znacząco opóźnione. Przykładem, jest rozporządzenie Rady (UE) 2023/2878 z 18 grudnia 2023 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 833/2014 dotyczące środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie, którego wprowadzenie, udało się ustalić na podstawie wersji skonsolidowanej, opublikowanej dopiero 6 lub 7 lutego 2024 r. (data ustalona empirycznie).

Wizja lokalna w Prawie zamówień publicznych

Kiedy zamawiający może wymagać odbycia wizji lokalnej przez wykonawcę wg Prawa zamówień publicznych?

Prawo zamówień publicznych umożliwia zamawiającemu, aby ten wymagał bądź dawał możliwość przeprowadzenia przez wykonawców wizji lokalnej przed złożeniem ofert. Wizja lokalna jest uzasadniona w przypadku zamówień tzw. specyficznych, jak np. roboty budowlane, do realizacji których niezbędna jest właściwa ocena terenu budowy, podłoża, infrastruktury towarzyszącej itp. Konieczność odbycia wizji lokalnej nie powinna natomiast zastępować obowiązku rzetelnego opisu przedmiotu zamówienia przez zamawiającego i jest to podkreślane przez ekspertów. W opracowaniu omawiamy problemy, jakie może napotkać zarówno zamawiający jak i wykonawcy w związku z obowiązkiem i możliwością odbycia wizji lokalnej. Podpowiadamy też, kiedy w związku z wizją trzeba określić terminy składania ofert dłuższe niż minimalne.

W tym artykule
  • Wizja lokalna to oględziny miejsca, w którym wykonawca będzie realizował zamówienie. Prawo zamówień publicznych umożliwia organizowanie wizji lokalnej dla wykonawców przed złożeniem ofert, co jest szczególnie istotne w przypadku udzielania zamówień wymagających dokładnej oceny warunków ich realizacji, np. w robotach budowlanych, które odbywają się w obiekcie wpisanym na listę zabytków. Wizja nie zastępuje obowiązku rzetelnego opisu przedmiotu zamówienia przez zamawiającego.
  • Ustawa Pzp wyznaczając zasady dotyczące określania terminów składania wniosków oraz ofert, wskazuje, że w przypadkach wymagających odbycia wizji lokalnej lub sprawdzenia dokumentacji przez wykonawcę, zamawiający musi określić terminy dłuższe niż minimalne, by zapewnić czas na przygotowanie oferty.
  • Dokumenty zamówienia muszą wyraźnie wskazywać na obowiązek lub możliwość odbycia wizji a także określać warunki odbycia wizji lokalnej. Nieodbycie wizji, jeśli jest wymagane, skutkuje odrzuceniem oferty.
  • Zamawiający może na wniosek wykonawcy zdecydować o zorganizowaniu wizji lokalnej, nawet jeśli nie została ona pierwotnie przewidziana. Będzie to wymagać modyfikacji dokumentów zamówienia i wydłużenia terminów składania ofert, aby zapewnić równe traktowanie wykonawców i zachowanie zasady uczciwej konkurencji. Wyznaczenie dodatkowego terminu na wizję lokalną może być rozważane w celu zwiększenia liczby ważnych ofert.
  • Zamawiający może wymagać od wykonawcy oświadczenia o odbyciu obowiązkowej wizji lokalnej, jednak kluczowe jest rzeczywiste uczestnictwo w wizji. Sposób przeprowadzenia wizji powinien umożliwić zamawiającemu weryfikację udziału w niej wykonawcy (np. podczas wizji konieczna jest obecność pracownika zamawiającego).
  • Udział w wizji lokalnej w ramach wcześniejszego, unieważnionego postępowania może zwalniać wykonawcę z obowiązku odbycia wizji w kolejnym postępowaniu o tym samym zakresie, pod warunkiem, że zostanie to odpowiednio opisane w dokumentach zamówienia.
  • Zalecenie odbycia wizji lokalnej przez zamawiającego także wymaga wydłużenia minimalnego terminu składania ofert, aby zapewnić wykonawcom czas na odpowiednie przygotowanie się do złożenia oferty.

Czy brak formularza oferty zawsze dyskwalifikuje wykonawcę?

Pytanie:

W przetargu nieograniczonym wykonawca nie dołączył do oferty formularza oferty. Do formularza oferty wykonawca zobowiązany był załączyć stanowiący jego integralną część wypełniony formularz cenowy i formularz techniczny oferty. Z kolei wzór formularza oferty zawierał m.in.:

1)     oświadczenie o zapoznaniu się i akceptacji bez zastrzeżeń postanowień SWZ,

2)     oświadczenie dot. terminu dostawy przedmiotu zamówienia, który stanowi kryterium oceny ofert (w SWZ wskazano, że w przypadku, niewskazania w formularzu oferty terminu dostawy, zamawiający przyjmie, że wykonawca zaoferował maksymalny termin dostawy),

3)     oświadczenie, że sprzęt będący przedmiotem oferty jest nieużywany, fabrycznie nowy, kompletny, oryginalnie zapakowany i pochodzi z autoryzowanego źródła przeznaczonego do dystrybucji na terytorium Unii Europejskiej oraz jest wyprodukowany nie wcześniej niż 1 stycznia w 2022 roku,

4)     oświadczenie o akceptacji projektowanych postanowień umowy i zobowiązanie wykonawcy do zawarcia umowy zgodnej z ofertą i na warunkach określonych w SWZ, w miejscu, formie i terminie wyznaczonym przez zamawiającego,

5)     oświadczenie o akceptacji warunków płatności za wykonanie zamówienia określone w SWZ,

6)     oświadczenie o uzyskaniu wszelkich informacji niezbędnych do prawidłowego przygotowania i złożenia oferty,

7)     oświadczenie dot. RODO.

Treści powyższych oświadczeń, nie można pozyskać ze złożonych przez wykonawcę dokumentów. Wykonawca przesłał prawidłowo wypełniony formularz cenowy i formularz techniczny. Jest to najkorzystniejsza oferta. Proszę o informację, czy oferta wykonawcy podlega odrzuceniu?

Udział wykonawcy w przygotowanie przetargu

Wykluczenie wykonawcy przygotowującego postępowanie – wyroki KIO 

Wykluczenie wykonawcy zaangażowanego w przygotowanie postępowania jest przesłanką obligatoryjną. Nie następuje ono jednak w sytuacji, gdy zaistniałe zakłócenie konkurencji można wyeliminować w inny sposób, niż wyłączając wykonawcę z procedury. Poniżej omawiamy sytuacje związane z tym tematem, które rozpatrywała Krajowa Izba Odwoławcza. Sprawdź stanowiska składów orzekających w kwestii tego, jakiego rodzaju zaangażowanie wykonawcy w przygotowanie przetargu uznaje się za dopuszczalne, a które za zakłócające konkurencję.

W tym artykule
  • Przepis art. 85 ustawy Pzp obejmuje szereg różnych okoliczności. W komentarzu UZP (str. 288) wyjaśniono bowiem, że „(...) zakres przedmiotowy art. 85 Pzp został oznaczony w sposób otwarty, odnoszący się zarówno do bezpośredniego doradztwa w zakresie przygotowania postępowania, ale też do innych sposobów zaangażowania w przygotowanie postępowania. Zaangażowanie może zatem dotyczyć przykładowo przygotowania lub doradztwa w zakresie opisu przedmiotu zamówienia, ustalania wartości zamówienia lub przygotowania SWZ”.
  • Na bazie przytoczonych orzeczeń KIO da się zauważyć, że każdy stan faktyczny wymaga indywidualnego podejścia. Takie samo działalnie zamawiającego może być również inaczej zinterpretowane na etapie postępowania odwoławczego. W omówionych orzeczeniach widać to na przykładzie kosztorysu inwestorskiego. Jeden skład orzekający uznał, że brak przekazania takiego dokumentu nie ma wpływu na naruszenie konkurencji. Z kolei inny upatrywał przewagi konkurencyjnej m.in. właśnie w tym, że tylko ten wykonawca, który był zaangażowany w przygotowanie zamówienia, zna jego wartość szacunkową.
  • Środki, jakie ma podjąć zamawiający w celu wyeliminowania naruszenia konkurencji, są katalogiem otwartym. Ustawodawca wskazuje jednocześnie na dwa elementy, które stanowią minimum działań, jakie powinien wykonać zamawiający.
  • Przede wszystkim ma on udostępnić pozostałym wykonawcom istotne informacje, które przekazał lub uzyskał w związku z zaangażowaniem wykonawcy w przygotowanie postępowania. Celem tego jest, aby wszyscy wykonawcy mieli jednakową wiedzę o zamówieniu.
  • Drugi element jest konsekwencją tego pierwszego i sprowadza się do konieczności wydłużenia czasu na składania ofert. Przepis art. 85 ust. 1 ustawy Pzp nie wskazuje konkretnie, o ile takie wydłużenie ma nastąpić. Ma to być „odpowiedni termin”. Ustalenie dłuższego czasu na przygotowanie oferty ma pozwolić wykonawcom innym niż ten, który był zaangażowany w przygotowanie postępowania, na zapoznanie się ze wszystkimi istotnymi elementami zamówienia.
  • Dla zastosowania przesłanki wykluczenia z art. 108 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp wykonawca (lub podmiot należący z nim do jednej grupy kapitałowej) musi być zaangażowany w przygotowanie tego konkretnego postępowania, w którym złożył ofertę.