termin wniesienia wadium

  Wadium w przetargu – zasady wnoszenia i zwrotu

Wadium w przetargu – zasady wnoszenia i zwrotu

Wadium chroni zamawiającego przed bezpodstawną odmową podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego na warunkach określonych w ofercie wykonawcy. Jeżeli wykonawca wnosi wadium w formie gwarancji lub poręczenia, przekazuje zamawiającemu oryginał dokumentu w postaci elektronicznej. Czy jednak zamawiający może żądać, aby wadium było opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, jeśli oryginał nie był w ten sposób sporządzony? W artykule przeczytasz także o tym, jak i kiedy zamawiający zwróci wykonawcy wadium w przetargu. Dowiesz się ponad to, na co uważać, wnioskując o oddanie wadium przed ostatecznym wyborem oferty.

W tym artykule
  • Wadium to określona suma pieniędzy (lub zabezpieczenie jej wypłaty), którą zamawiający będzie mógł zatrzymać, jeśli np. wykonawca odmówi podpisania umowy czy nie uzupełni dokumentów, co uniemożliwi wybór jego oferty jako najkorzystniejszej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Podstawy zatrzymania wadium określa Pzp. Zamawiający może dochodzić zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia w ściśle konkretnych okolicznościach.
  • Wykonawca w celu dopełnienia obowiązku wniesienia wadium może wpłacić organizatorowi określoną sumę albo ustanowić wadium w postaci np. gwarancji ubezpieczeniowej bądź bankowej.
  • Co do zasady po zawarciu umowy, unieważnieniu postępowania oraz upływie terminu związania ofertą zamawiający zwraca wadium wszystkim wykonawcom za wyjątkiem tego, którego ofertę zamawiający wybrał jako najkorzystniejszą.
  • Wysokość wadium w postępowaniach wynosi do 1,5% (zamówienia krajowe) lub do 3% (zamówienia unijne).
  • Jeśli wykonawca nie wpłaci wadium w terminie, jego oferta podlega odrzuceniu i nie ma możliwości uzupełnienia tego braku.
  • Wadium wnosi się w pieniądzu, gwarancjach bankowych, ubezpieczeniowych lub poręczeniu.
  • Warto pamiętać, że zamawiający nie ma obowiązku żądać od wykonawców wniesienia wadium. Jest to jego indywidualna decyzja.
  • Aby uniknąć utraty wadium, wykonawca nie może bez przyczyny odmówić zawarcia umowy z zamawiającym na warunkach, jakie zaproponował w swojej ofercie.

Aby zatrzymać wadium, trzeba udowodnić, że wykonawca nie uzupełnił dokumentów z własnej winy

Pytanie:

W związku z uznaniem oferty jako najkorzystniejszej zamawiający działając na podstawie art. 274 ust. 1 ustawy Pzp, wystąpił do wykonawcy o złożenie aktualnych podmiotowych środków dowodowych wskazanych w SWZ. Wykonawca w wymaganym terminie przedłożył dokumenty za pośrednictwem strony WWW postępowania. Część z otrzymanych dokumentów tj. wykaz robót budowlanych i polisa OC nie potwierdziła, że wykonawca spełnia warunki udziału w postępowaniu, dlatego zamawiający był zobligowany do kolejnego wezwania. Działając na podstawie art. 128 ust. 1 ustawy Pzp wystąpił z wezwaniem do złożenia podmiotowych środków dowodowych w zakresie wykazu robót budowlanych i dokumentów potwierdzających, że wykonawca jest ubezpieczony od OC, ponieważ wykonawca w złożonych uprzednio wykazach i dokumentach nie potwierdził spełniania warunków udziału w postępowaniu. Wykonawca nie odpowiedział w terminie na to wezwanie. Jego oferta będzie podlegała odrzuceniu (art. 226 ust. 1 pkt. 2 lit. c), a zatem występuje faktyczny brak możliwości wybrania jej jako najkorzystniejszej.

Czy w obecnej sytuacji mamy do czynienia z sytuacją niezłożenia podmiotowych środków dowodowych? Jeśli tak, to w kontekście do którego wezwania należy się odnieść – tego z art. 274 ust. 1 ustawy Pzp czy z art. 128 ust. 1 ustawy Pzp?

Czy niezłożenie podmiotowych środków zachodzi również wtedy, gdy wykonawca złożył dokument, ale z jego treści nie wynika potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu, czyli potwierdzenie spełnienia wymaganych okoliczności?

Czy zamawiający w tej sytuacji ma podstawę prawną do zatrzymania wadium wykonawcy na podstawie art. 98 ust. 6 pkt. 1 ustawy Pzp?

Wykonawca nie potwierdził warunków – kiedy trzeba zatrzymać mu wadium?

Pytanie:

W trybie podstawowym na wykonywanie przeglądów konserwacyjnych i napraw urządzeń transportu bliskiego 22 czerwca 2022 r. złożono 1 ofertę. Zamawiający postawił warunek udziału w postępowaniu, zgodnie z którym wykonawca miał się wykazać doświadczeniem zawodowym w realizacji 2 usług polegających na wykonywaniu przeglądów i napraw z zastrzeżeniem, że usługi te miały być realizowane w sposób ciągły przez co najmniej 6 miesięcy. W dniu 28 czerwca 2022 r. na wezwanie zamawiającego wykonawca złożył wykaz usług wraz z referencjami, które nie potwierdziły spełniania warunku, ponieważ usługi wskazane w wykazie nie były realizowane przez pełnych 6 miesięcy (od 1 stycznia 2022 r. do 28 czerwca 2022 r.). Przedłożone referencje z 28 czerwca 2022 r. również odnosiły się tylko do 2022 roku. Zamawiający na podstawie art. 128 ust. 1 ustawy Pzp 29 czerwca 2022 r. wezwał wykonawcę do uzupełnienia wykazu usług wraz z referencjami w terminie do 5 lipca 2022 r. (w treści wezwania dokładnie wskazano przyczynę, dla której przedłożony wykaz wraz z referencjami nie potwierdzał warunku).

W odpowiedzi na wezwanie wykonawca 5 lipca 2022 r. przedłożył nowe referencje wystawione przez te same podmioty co poprzednio. Jednak w ich treści wskazano, że realizacja usług rozpoczęła się w grudniu 2021 roku. Wykonawca nie złożył nowego wykazu usług, a więc częściowo zignorował wezwanie zamawiającego. Ponadto z treści nowych referencji nie wynikało, od którego dnia grudnia rozpoczęło się świadczenie usług, a musiało to nastąpić najpóźniej 22 grudnia 2021 r., ponieważ warunek udziału w postępowaniu powinien być spełniony również na dzień składania ofert (22 czerwca 2022 r.).

Mając na uwadze powyższe zamawiający 6 lipca 2022 r. odrzucił ofertę wykonawcy na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy Pzp, ponieważ wykonawca w wyznaczonym terminie nie złożył podmiotowego środka dowodowego na potwierdzenie warunku udziału w postępowaniu (wykazu usług). Postępowanie unieważniono na podstawie art. 255 pkt 2 ustawy Pzp.

Zgodnie z komentarzem UZP do art. 98 ust. 6 ustawy Pzp: „Zatrzymanie wadium nie wchodzi w grę, gdy wykonawca działa w dobrej wierze, czyli błędnym, ale usprawiedliwionym przekonaniu, że spełnia warunki zamówienia”. Zamawiający zastanawiał się, czy może uznać, że wykonawca działał w dobrej wierze, ponieważ sądził, iż poprawienie daty świadczenia usług w referencjach wystarczy i nie ma już potrzeby przedkładania poprawionego wykazu usług pomimo wezwania. Sprawa skomplikowała się, gdy wykonawca w dniu 6 lipca 2022 r. przesłał zamawiającemu brakujący wykaz usług z prośbą o jego uznanie oraz dodatkowo argumentował, że z nieznanych przyczyn technicznych podczas przesyłania zamawiającemu referencji nie załączył się plik z wykazem usług. Powyższe dowodzi, że wykonawca zdawał sobie sprawę z tego, że należy ponownie złożyć wykaz pomimo przedłożenia poprawionych referencji. Ponadto nie zgadzają się daty złożenia kwalifikowanego podpisu elektronicznego, ponieważ nowe referencje podpisano i złożono 5 lipca 2022 r., natomiast nowy wykaz usług – 6 lipca 2022 r. Gdyby plik z wykazem usług nie został dołączony do referencji z nieznanych przyczyn technicznych, to również powinien być podpisany najpóźniej 5 lipca 2022 r.

Reasumując, wykonawca w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego z art. 128 ust. 1 ustawy Pzp, z przyczyn leżących po jego stronie, nie złożył podmiotowego środka dowodowego potwierdzającego okoliczności, o których mowa w art. 57 ustawy Pzp. To z kolei spowodowało brak możliwości wybrania oferty złożonej przez wykonawcę jako najkorzystniejszej. Czy jest możliwe wykazanie, że w przedstawionym stanie faktycznym wykonawca działał w dobrej wierze, czy też należy bezwzględnie zatrzymać mu wadium?

Upływ ważności wadium w ostatnim dniu TZO

Upływ ważności wadium w ostatnim dniu związania ofertą

Od 2020 roku w orzecznictwie KIO zaczęły pojawiać się rozbieżności co do tego, czy gwarancja wadialna, która wygasa w ostatnim dniu związania ofertą, skuteczne zabezpiecza interesy zamawiającego. Wadium, które nie daje zamawiającemu pewności, że będzie mógł zaspokoić z niego swoje ewentualne roszczenia, wniesiono w sposób nieprawidłowy. W konsekwencji zamawiający musi odrzucić ofertę na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 14 ustawy Pzp (art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Pzp z 2004 roku). Sprawdź wyroki, w których prezentowane są różne poglądy w kwestii ważności wadium obowiązującego do ostatniego dnia terminu związania ofertą.