Bezpodstawne żądanie odrzucenia oferty

Ugruntowane jest stanowisko, że odrzucenie oferty z powodu rażąco niskiej ceny lub kosztu (art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp) musi zostać poprzedzone wszczęciem procedury wyjaśniającej, o której mowa w art. 224 ustawy Pzp. Stawianie zarzutu naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp wobec oferty, która nie była przedmiotem wyjaśnień, jest oczywiście błędne. Trafnie wskazano w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 12 września 2022 r. sygn. akt KIO 2188/22, że zastosowanie sankcji, o której mowa w art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp, musi zostać poprzedzone wszczęciem procedury z art. 224 tej ustawy. Zamawiający nie jest uprawniony do arbitralnego odrzucenia oferty uznając, bez wyjaśnień, że zawiera rażąco niską cenę. W pierwszej kolejności ma obowiązek wezwać Wykonawcę do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny, następnie ma obowiązek złożone mu wyjaśnienia ocenić i dopiero w razie negatywnej ich oceny, ma obowiązek odrzucić ofertę na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Jeżeli Zamawiający nie wzywał Wykonawcy do złożenia wyjaśnień, to żądanie odrzucenia jego oferty z powodu rażąco niskiej ceny jest przedwczesne i bezpodstawne.

KIO przypomniała, że nie tylko cena całkowita oferty może podlegać badaniu pod kątem rażąco niskiej ceny, ale również jej istotne części składowe. W zakresie interpretacji pojęcia istotnej części składowej Izba podzieliła stanowisko wyrażone w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 18 stycznia 2019 r. sygn. akt KIO 2678/18. Wskazano w nim, że istotnymi są te elementy, których wartościowy udział w przedmiocie zamówienia jest znaczny lub od których - ze względu na ich merytoryczne znaczenie - zależy osiągnięcie zasadniczych celów, dla których zamówienie jest udzielane. Chodzi więc o elementy istotne pod względem wartościowym lub merytorycznym, mogące zaważyć na powodzeniu zamówienia jako całości.

Uwzględniając treść art. 224 ust. 1 ustawy Pzp, w pierwszej kolejności należy ocenić, czy zakwestionowane ceny za wykonanie poszczególnych pozycji stanowią istotne części składowe ceny oferty Wykonawcy, a jeśli tak to czy Zamawiający powinien był w stosunku do nich powziąć wątpliwości, które uzasadniałyby skierowanie wezwania w oparciu o art. 224 ust. 1 ustawy Pzp.

Aby powstał obowiązek wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień ceny oferty konieczne jest powzięcie przez zamawiającego podejrzeń, że zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą jego wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w SWZ lub wynikającymi z odrębnych przepisów (tak też wyrok KIO z 13 marca 2020 r. sygn. akt KIO 433/20). Z kolei na etapie postępowania odwoławczego, dla uwzględnienia odwołania złożonego wobec zaniechania skierowania stosownego wezwania, niezbędnym jest wykazanie, że takie wątpliwości Zamawiający powinien był powziąć.

Sygnatura

Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 10 kwietnia 2024 r. sygn. akt KIO 989/24