Zakaz udziału rosyjskich wykonawców w przetargach unijnych

Stan prawny na dzień: 11.04.2022
Zakaz udziału wykonawcy z Rosji z polskich przetargach

Od 9 kwietnia 2022 r. zamawiający z państw unijnych nie mogą zlecać zamówień publicznych  podmiotom rosyjskim. Zakaz dotyczy także rosyjskich podwykonawców, dostawców i podmiotów, na których zdolności polega wykonawca, gdy przypada na nich ponad 10% wartości zamówienia. Nowe regulacje dyrektywy obowiązują bezpośrednio także Polskę. W krótkim opracowaniu sprawdzisz definicję podmiotu rosyjskiego i dowiedz się, do jakich konkretnie zamówień stosować nowe przepisy oraz w których sytuacjach wolno odstąpić od zakazu.

Sprawdź także:

Zakaz udziału rosyjskich podmiotów w unijnych zamówieniach publicznych to część piątego pakietu sankcji gospodarczych i indywidualnych wobec Rosji.

Rada Unii Europejskiej przyjęła rozporządzenie (UE) 2022/576 w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 833/2014 dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie (Dz.Urz. UE nr L 111 z 8 kwietnia 2022, str. 1).

Przepisy te wprowadziły  ogólnounijny zakaz udziału rosyjskich wykonawców w zamówieniach publicznych i koncesjach, których udzielają państwa członkowskie Unii Europejskiej. Regulacje obowiązują od 9 kwietnia 2022 r. W odniesieniu do zamówień udzielonych przed tym dniem zakaz wejdzie w życie 10 października 2022 r. 

Definicja podmiotu rosyjskiego

Zakaz obejmuje udzielanie lub dalsze wykonywanie zamówień publicznych lub koncesji objętych zakresem dyrektyw w sprawie zamówień publicznych, na rzecz lub z udziałem:

a)      obywateli rosyjskich lub osób fizycznych bądź prawnych, podmiotów lub organów z siedzibą w Rosji;

b)      osób prawnych, podmiotów lub organów, do których prawa własności bezpośrednio lub pośrednio w ponad 50% należą do podmiotu, o którym mowa w lit. a; lub

c)      osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów działających w imieniu lub pod kierunkiem podmiotu, o którym mowa w lit. a lub b, w tym podwykonawców, dostawców lub podmiotów tzw. trzecich, na których zdolności można polegać, w przypadku gdy przypada na nich ponad 10% wartości zamówienia.

Zakaz odnosi się również do:

  • zamówień o wartości równej lub przekraczającej progi unijne, do których nie stosuje się ustawy Pzp zgodnie z jej art. 10 ust. 1 pkt 3 i 4, art. 11 ust. 1 pkt 1–5 i 7–10, art. 13 ust. 1 pkt 3–8, art. 363 ust. 1, art. 365 i art. 366;
  • koncesji o wartości równej lub przekraczającej próg unijny wyłączonych od stosowania procedur ich udzielania na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b–f, pkt 3 lit. a i c–k oraz pkt 4–13 ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi. 

Kiedy wyjątkowo wolno odstąpić od zakazu?

Właściwe organy mogą zezwolić na udzielenie i dalsze wykonywanie zamówień przez podmiot rosyjski, jeśli ich przedmiotem jest:

a)      eksploatacja, utrzymanie, likwidacja potencjału jądrowego do zastosowań cywilnych, i gospodarowanie odpadami promieniotwórczymi pochodzącymi z tego potencjału, zaopatrzenie go w paliwo, ponowne przetwarzanie paliwa i zapewnienie jego bezpieczeństwa, oraz kontynuacja projektowania, budowy i oddania do eksploatacji potrzebne do ukończenia cywilnych obiektów jądrowych, a także dostawa prekursorów do wytwarzania medycznych radioizotopów i na potrzeby podobnych zastosowań medycznych, technologii krytycznych na potrzeby monitorowania promieniowania środowiskowego, jak również współpraca w dziedzinie cywilnego wykorzystania energii jądrowej, w szczególności w dziedzinie badań i rozwoju;

b)      współpraca międzyrządowa w ramach programów kosmicznych;

c)      dostarczanie absolutnie niezbędnych towarów lub świadczenie absolutnie niezbędnych usług, które mogą być dostarczane lub świadczone wyłącznie przez podmioty rosyjskie, lub których dostarczenie lub świadczenie w wystarczającej ilości lub w wystarczającym wymiarze mogą zapewnić wyłącznie te podmioty;

d)      funkcjonowanie przedstawicielstw dyplomatycznych i konsularnych Unii i państw członkowskich w Rosji, w tym delegatur, ambasad i misji, lub organizacji międzynarodowych w Rosji korzystających z immunitetów zgodnie z prawem międzynarodowym;

e)      zakup, przywóz lub transport gazu ziemnego i ropy naftowej, w tym produktów rafinacji ropy naftowej, a także tytanu, aluminium, miedzi, niklu, palladu i rudy żelaza z Rosji lub przez Rosję do Unii; lub

f)       zakup, przywóz lub transport do Unii węgla oraz innych stałych paliw kopalnych, wymienionych w załączniku XXII, do 10 sierpnia 2022 r.

Zainteresowane państwo członkowskie informuje pozostałe państwa członkowskie i Komisję o każdym zezwoleniu, jakiego udzieliło. Ma na to czas dwóch tygodni od udzielenia zezwolenia.

Źródło: www.uzp.gov.pl

Opracowanie:

Autor:

Justyna Rek-Pawłowska

Justyna Rek-Pawłowska

Justyna Rek-Pawłowska

Prawnik z wieloletnim doświadczeniem w stosowaniu Prawa zamówień publicznych, w tym jako pracownik działu prawnego dużej spółki budowlanej na rynku inwestycji infrastrukturalnych reprezentujący...