INSTYTUCJA ZARZĄDZAJĄCA (Regionalne Programy UE)

Zasady działania i obowiązki instytucji zarządzającej zostały określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1059 z 24 czerwca 2021 r. w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących celu „Europejska współpraca terytorialna” (Interreg) wspieranego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz instrumentów finansowania zewnętrznego. Do jego stosowania wprost odsyła polski ustawodawca w art. 2 pkt 12 ustawy z 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 (dalej: ustawa o zasadach realizacji programów).

Kompetencje instytucji zarządzającej są bardzo szerokie. Instytucja zarządzająca odpowiada za realizację programu oraz prowadzi działania, mając na uwadze potrzebę osiągnięcia celów programu. Tym samym w zakresie aspektów związanych z realizacją programu, odpowiada ona za sprawną i poprawną realizację programu – zarówno w ujęciu całościowym, jak i na poziomie poszczególnych projektów.

Do zadań instytucji zarządzającej należy w szczególności:

1)     przygotowywanie propozycji kryteriów wyboru projektów, spełniających warunki określone w art. 73 rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z 24 czerwca 2021 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (dalej: rozporządzenie ogólne);

2)     wybór projektów do dofinansowania – w przypadku krajowego programu albo regionalnego programu;

3)     zawieranie z wnioskodawcami umów o dofinansowanie projektu lub podejmowanie decyzji o dofinansowaniu projektu;

4)     zlecanie płatności, o których mowa w art. 188 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, oraz zlecanie wypłaty współfinansowania krajowego z budżetu państwa w ramach krajowego programu lub regionalnego programu na rzecz beneficjentów, a w przypadku programu Interreg – dokonywanie płatności na rzecz beneficjentów;

5)     w przypadku różnych aspektów związanych z realizacją regionalnych programów – zapewnianie środków stanowiących równowartość dofinansowania w przypadku korekt finansowych będących efektem działań lub zaniechań instytucji zarządzającej, instytucji pośredniczącej lub instytucji wdrażającej;

6)     zapewnianie aktualności i poprawności danych służących do monitorowania realizacji programu;

7)     wykonywanie zadań, o których mowa w art. 76 rozporządzenia ogólnego;

8)     prowadzenie kontroli realizacji programów, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 8 i 9;

9)     nakładanie korekt finansowych;

10)  odzyskiwanie wydatków podlegających zwrotowi, w szczególności kwot związanych z nałożeniem korekt finansowych, na zasadach określonych w ustawie z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych albo w umowie o dofinansowanie projektu, bądź w decyzji o dofinansowaniu projektu, w tym:

• wydawanie decyzji o zwrocie środków przeznaczonych na realizację programów, projektów lub zadań oraz decyzji o zapłacie odsetek, o których mowa odpowiednio w art. 207 ust. 9 i art. 189 ust. 3b ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych,
• wydawanie decyzji o umorzeniu w całości albo w części oraz o odroczeniu albo rozłożeniu na raty spłaty należności wynikających z obowiązku zwrotu środków przeznaczonych na realizację programów, projektów lub zadań, o których mowa w art. 61 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych,

11)  rozpatrywanie odwołań od decyzji, o których mowa w lit. a i b, wydawanych w pierwszej instancji przez instytucję pośredniczącą albo instytucję wdrażającą;

12)  ewaluacja programu;

13)  monitorowanie postępów realizacji programu;

14)  zapewnianie informacji o programie i jego promocja;

15)  publikowanie na stronie internetowej danych zbiorczych dotyczących programu przekazywanych do Komisji Europejskiej, o których mowa w art. 42 rozporządzenia ogólnego;

16)  wspieranie prac komitetu monitorującego w zakresie, o którym mowa w art. 75 rozporządzenia ogólnego.

Instytucja zarządzająca programem może przekazać wykonywanie części swoich zadań do wykonania instytucji pośredniczącej, zachowując jednocześnie pełną odpowiedzialność za całość realizacji programu. Powierzenie zadań odbywa się w drodze porozumienia albo umowy. Następnie, za zgodą instytucji zarządzającej instytucja pośrednicząca może powierzyć instytucji wdrażającej zadania związane z realizacją krajowego programu albo regionalnego programu.

Powierzone zadania instytucji zarządzającej programem mogą dotyczyć w szczególności:

• wydawania decyzji o zwrocie środków z wydatków przeznaczonych na realizację programów, projektów lub zadań oraz decyzji o zapłacie odsetek, o których mowa odpowiednio w art. 207 ust. 9 i art. 189 ust. 3b ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych;
• wydawania decyzji o umorzeniu w całości albo w części oraz o odroczeniu albo rozłożeniu na raty spłaty należności wynikających z obowiązku zwrotu środków przeznaczonych na realizację programów, projektów lub zadań, o których mowa w art. 61 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych; w przypadku instytucji pośredniczącej także rozpatrywania odwołań od ww. decyzji, wydanych przez instytucję wdrażającą.

Instytucja zarządzająca programem Interreg może powierzyć, w drodze porozumienia albo umowy, zadania związane z realizacją programu Interreg wspólnemu sekretariatowi lub instytucji pośredniczącej, o której mowa w art. 45 ust. 5 rozporządzenia Interreg.

Zobacz także: DZIENNIK URZĘDOWY UNII EUROPEJSKIEJ (Dz.U. UE TED), EURO, KURS EURO PZP, EUROPEJSKI OBSZAR GOSPODARCZY EOG, EUROPEJSKIE UGRUPOWANIE WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ