CESJA WIERZYTELNOŚCI W ZAMÓWIENIACH PUBLICZNYCH
Cesja wierzytelności to umowa, na podstawie której wierzyciel (cedent) przenosi na osobę trzecią (cesjonariusza) wierzytelność przysługującą mu wobec dłużnika. Tym samym, aby do cesji mogło dojść, musi uprzednio istnieć stosunek prawny, który kreuje wierzytelność, mogącą następnie, stanowić przedmiot cesji. W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego cesja wynagrodzenia będzie regulowana zgodnie z art. 8 ust. 1 Pzp przepisami Kodeksu cywilnego.
Do cesji nie jest potrzebna zgoda dłużnika. W wyniku cesji bowiem, jego sytuacja prawna nie zmienia się. Dochodzi jedynie do modyfikacji podmiotowej – w miejsce dotychczasowego wierzyciela wchodzi osoba trzecia, a wierzytelność nie ulega zmianie.
Definicja cesji czy przelewu wierzytelności
Na podstawie cesji, osoba trzecia nabywa wierzytelność o dokładnie takim samym zakresie, jaka przysługiwała zbywcy. Tym samym, na nabywcę wierzytelności przechodzą wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki, a także prawa związane z zabezpieczeniem wierzytelności oraz roszczenia o zapłatę kar umownych.
Przeszkodą do dokonania cesji wierzytelności może być:
- przepis ustawy,
- zapisy umowy, w której strony mogą wprowadzić zakaz zbywania wierzytelności (czyli po prostu zakaz cesji),
- właściwość zobowiązania.
Przepisy dotyczące cesji wierzytelności zostały zawarte w art. 509–518 Kodeksu cywilnego. Opisane zasady stosujemy do cesji wierzytelności w umowach w sprawie zamówienia publicznego, na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy Pzp. Cesja wierzytelności wynikających z umów o zamówienie publiczne nie jest zatem odgórnie zakazana, a możliwość jej dokonania zależy od okoliczności danej sprawy.
Reguły cesji wierzytelności w umowie o zamówienie publiczne
Umowa zawierana między zamawiającym i wykonawcą jest umową wzajemną, dwustronnie zobowiązującą. Strona tej umowy jest zatem zarówno wierzycielem uprawnionym do przyjęcia określonego świadczenia, jak i dłużnikiem zobowiązanym, by swoje świadczenie spełnić. Wierzytelnością zamawiającego jest realizacja określonego umową zobowiązania tj. dostawy, usługi lub roboty budowlanej. Wykonawca natomiast jest wierzycielem w zakresie zapłaty wynagrodzenia.
Co do zasady, wykonawca będący wierzycielem w zakresie należnego mu wynagrodzenia może dokonać cesji wierzytelności bez zgody zamawiającego np. na podwykonawcę, pod warunkiem, że realizacja opisanego uprawnienia nie pozostaje w sprzeczności z ustawą, umową lub właściwością zobowiązania. Cesja wierzytelności wykonawcy nie prowadzi do zmiany po stronie podmiotu zobowiązanego do wykonania zamówienia. Wywołuje jedynie skutek w postaci zmiany podmiotu, który jest upoważniony do otrzymania wynagrodzenia. Jako taka nie jest sprzeczna z ustawą lub właściwością zobowiązania.
Dokonanie cesji wierzytelności jest zatem możliwe pod warunkiem, że umowa w sprawie realizacji zamówienia publicznego nie zawiera klauzuli, z której wynika zakaz jej dokonywania. Klauzula zakazująca nie musi mieć charakteru bezwzględnego. Może przykładowo uzależniać możliwość cesji od wyrażenia na nią zgody przez zamawiającego. W przypadku klauzuli bezwzględnej jednak cesja jest zakazana.
Dokonanie cesji wierzytelności która jest zakazana, powoduje jej nieważność, zgodnie z przepisem art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego.
Zobacz także: UMOWA O ZAMÓWIENIE PUBLICZNE, WYNAGRODZENIE
